23 Haziran Uluslararası Kamu Hizmeti Günü’nde Kamuda Verimli ve Sürdürülebilir Kaliteli Hizmet Sunumu için Taleplerimiz
Kar amacı gütmeyen kamu hizmetlerinin sunumunda vatandaşlara ucuz ve kaliteli hizmet vermek esastır. Kaliteli hizmet sunumunu sağlamak için yönetim, insan kaynağı ve teknik donanımın kalitesi ve verimliliği korunmalıdır. Kamu hizmetlerinin kalitesi, hizmetlerin sürdürülebilirliği ile doğru orantılıdır. Dünyamızda yaşanan küresel değişikliklere bağlı olarak kamu yönetiminde de esaslı değişiklikler olmuştur. Katılımcılık, şeffaflık, hesap verebilirlik, verimlilik gibi kavramlar önem kazanmıştır. Ülkemizi ele aldığımızda, kamuda sürdürülebilir ve kaliteli hizmet sunumu konusunda başarılı olduğumuzu söylemek mümkün değildir. Bunun nedenlerini sıralayacak olursak;
1- Ülke Nüfusunun Kontrolsüz Şekilde Artması
Ülke nüfusumuzun kontrolsüz bir şekilde artması ve gerçek nüfusun tam olarak bilinmemesi, nüfusla ilgili sağlıklı istatistiki bilgi olmaması nedeniyle gelecekle ilgili planlama yapılamamakta, dolayısıyle birçok alanda kamusal hizmetler yetersiz kalmaktadır. Özellikle eğitim ve sağlık gibi en temel kamusal hizmetlerde halk ya devletten kalitesiz hizmet almaya razı olmakta, ya da özel kurumlardan hizmet almak zorunda kalmaktadır. Kaliteli ve sürdürülebilir kamu hizmeti için nüfus kontrolü, hemen şimdi!
2- Liyakata Dayalı Sistemin Olmaması
İstihdamlarda ‘işe göre kişi’ yerine ‘kişiye göre iş’ prensip haline gelmiştir. Ülkeyi yönetenler, seçim kazanabilmek ve iktidarlarını sürdürebilmek için kamuya istihdamı bir araç olarak kullanmaktadırlar. Bu nedenle liyakat ilkesi hep geri planda kalmaktadır. Kamusal hizmetlerin kalitesinin düşük olmasının en önemli sebeplerinden biri liyakat ilkesine uyulmamasıdır. Kaliteli ve sürdürülebilir kamu hizmeti için liyakata dayalı istihdam, hemen şimdi!
3- Siyasi İstikrarsızlık -Kurumsal Hafızanın Korunamaması- Üçlü Kararname Sistemi
Sağlam bir kurumsal yapının en önemli unsuru kurumsal hafızadır. Kamu hizmetlerinin yürütülmesinde çok önemli bir yeri olan ‘Üst Kademe Yöneticileri’nin atanma usulü kamu hizmetlerinin etkinliğini ve verimliliğini olumsuz etkileyen en önemli nedenlerden biridir. Ülkemizdeki siyasi istikrarsızlığa bağlı olarak birkaç yılda bir hükümetlerin değişmesi ile üst kademe yöneticileri de değişmekte. Bu da kurumsal hafızanın kesintiye uğramasına, projelerin uygulanamamasına veya yarım kalmasına neden olmaktadır. Üçlü kararname sistemi, liyakatı değil siyasi duruşu esas aldığı için bu atamalar yapılırken kamu yararı gözetilmemektedir. Kaliteli ve sürdürülebilir kamu hizmeti için üst kademe yöneticilerinin sınavla ve liyakata dayalı atanması, hemen şimdi!
4- Performans Sisteminin Tam Çalışmaması
Kamu hizmetlerinin gerektirdiği asıl ve sürekli görevleri kamu görevlileri yerine getirmesi gerekirken, bu görevler, yasaya aykırı bir şekilde, sınav yapılmadan işçi statüsünde istihdam edilen personele yaptırılmaktadır. Sözleşmeli personel kavramı da yasadaki amacı dışında, tamamen partizan amaçlarla yandaşlara istihdam olanağı sağlayan bir araç olarak kullanılmaktadır. Bu uygulamalar
kamu kaynaklarının israfına sebep olurken kaliteli hizmet sunumunu da olumsuz etkilemektedir. Kaliteli ve sürdürülebilir kamu hizmeti için, yasaya aykırı istihdama son, hemen şimdi!
5- Nakil Tüzüğünün Uygulanmaması – Partizanca Nakiller
Anayasal bir kurum olan Kamu Hizmeti Komisyonu’nun yetki alanında olan nakil işlemleri, gayrı yasal bir şekilde bakanlar tarafından, partizanca yapılmaktadır. Bir kamu personeli, yandaşların talebi üzerine ihtiyaç olan bir yerden alınıp personel azlığı olmayan bir yere nakledilebilmektedir. Kaliteli ve sürdürülebilir kamu hizmeti için partizanca nakillere son, hemen şimdi!
6- Ödül ve Ceza sisteminin Uygulanmaması- Bakanın ceza veren makam olması
Kamu Görevlileri Yasası’nda yer almasına rağmen ödül ve ceza sistemi etkin bir şekilde uygulanmamaktadır. Ceza verme yetkisi siyasi bir makam olan ‘Bakan’da olduğu için siyasi davranılmakta ve gereken cezalar verilmemektedir. Bu da sürdürülebilir ve kaliteli hizmet sunumunu olumsuz etkileyen nedenlerden biridir. Kaliteli ve sürdürülebilir kamu hizmeti için adaletli bir ödül ve ceza sistemi, hemen şimdi!
7- Kamu Görevlileri Yasası’nın Güncellenmemesi
Eğitimde ve teknolojide yaşanan gelişmelere paralel olarak kamu hizmetlerini düzenleyen mevzuatın da güncellenmesi gerekmektedir. Birçok bakanlık ve dairenin teşkilat yasaları güncelliğini yitirmiştir. Teşkilat yasaları hazırlandığı zaman var olmayan birçok branştan mezun olanlar hizmetlerine ihtiyaç duyulmasına rağmen açılan münhallere başvuramamakta bu da yetişmiş insan kaynağımızın verimli kullanılmasına engel olmaktadır. Kaliteli ve sürdürülebilir kamu hizmeti için Kamu Görevlileri Yasası’nın güncellenmesi, hemen şimdi!
8- Maddi Kaynak Eksikliği - Adaletli Vergi Toplanmaması
Devletin sürdürüleblir ve kaliteli kamu hizmeti sunabilmesinin en önemli koşullarından birisi de gerekli maddi kaynağın var olmasıdır. Devletin en önemli gelir kaynağı vergiler olduğuna göre öncelikle adaletli bir vergi sistemi sağlanmalıdır. Yani, çok kazanandan çok, az kazanandan az vergi alınması esas olmalıdır. Geliri en yüksek olan kişiler ve kurumların vergi vermek bir yana üzerine teşvik de almaları gelir dağılımındaki adaletsizliği daha da artırırken, kamu hizmetlerinin finansmanı hususunda çok büyük olumsuz etki yaratmaktadır. Sağlık, eğitim gibi temel kamusal hizmetlerin dahi yeterli düzeyde vatandaşa ulaşması engellenmektedir. Gelir-Gider dengesi giderek bozulmakta kamu borcu sürekli artmaktadır. Kaliteli ve sürdürülebilir kamu hizmeti için adaletli vergi sistemi, hemen şimdi!
Üretime dayalı ve kendi kendine yeten bir ekonomik yapı oluşturulamaması nedeniyle tamamen dışa bağımlı bir duruma gelen ülkemiz dayatma ekonomik paketlerle yönetilir duruma gelmiştir. Bu da bizleri, en demokratik hakkımız olan seçme hakkımıza dahi müdahale edilmesini noktasına getirmiştir. Kendi ayaklarımız üzerinde durabilmemizin ve kendi kendimizi yönetebilmemizin yolu kendi öz kaynaklarımızı kullanarak üretmek, ürettiğimizi adil paylaşmak, adaletli bir şekilde vergi toplamak, maddi ve insan kaynaklarımızı en verimli şekilde kullanmaktan geçer. 23 Haziran Kamu Hizmeti Günü dolayısıyla ehemmiyetini vurguladığımız bu maddelerin itina ile dikkate alınarak, kaliteli ve sürdürülebilir bir kamu hizmeti sisteminin hayata geçirilmesini talep ediyoruz.
