Her gün milyonlarca ton atık, doğaya zarar veren maddelerle birlikte çöp sahalarına gönderiliyor. Bu durum, sadece çevreyi kirletmekle kalmıyor, aynı zamanda ekosistemler üzerinde de olumsuz etkiler yaratıyor.
"Kuzey Kıbrıs'ta Çevre Krizi: Çöp Yönetimi Çözüm Bekliyor!"
Her gün milyonlarca ton atık, doğaya zarar veren maddelerle birlikte çöp sahalarına gönderiliyor. Bu durum, sadece çevreyi kirletmekle kalmıyor, aynı zamanda ekosistemler üzerinde de olumsuz etkiler yaratıyor. Denizlerimizi, havamızı ve topraklarımızı kirleten atıklar, aynı zamanda kötü kokular ve hastalık riskleriyle de mücadele etmemizi gerektiriyor.
Erenköy Lisesi öğrencileri, Doğanın Genç Savunucuları olarak; bu sorunlara dikkat çekmek ve çözüm arayışlarını güçlendirmek için harekete geçti. Çevre Yüksek Mühendisi aynı zamanda Çevre Koruma Dairesi Gazimağusa AmiriÖzşen Diran ile gerçekleştirilen röportajda öğrenciler;umutsuzluğa kapılmak yerine çözüm odaklı yaklaşımlar geliştirmenin önemini vurguladı.
Öğrencilerin odaklandığı çözüm yollarından biri de “refilll”uygulaması. Refilll, yeni bir atık oluşturmadan kullanmaya devam etmek yani yeniden doldurma anlamına gelmektedir ki, bu da atıkların azaltılmasını ve geri dönüşümün teşvik edilmesini amaçlayan bir yaklaşımdır. Erenköy Lisesi gençleri, refilll ile değişimin mümkün olduğunu ve gelecek nesillere daha temiz bir çevre bırakmanın mücadelelerinin önemli bir parçası olduğunu belirtiyorlar.
(Kaynak: https://ecording.org )
Öğretmen ve Öğrencilerin Açıklamaları Şöyle:
Özşen Diran ile gerçekleştirdiğimiz röportajda; Dünya genelinde her yıl yaklaşık 2,1 milyar ton çöp üretiliyor ve bunların sadece yüzde 16’sı geri dönüştürülüyor. Diran; geri dönüşüm, atık yönetimi, bilinçli tüketim gibi konular üzerinde durarak çöp krizine çözüm bulmanın mümkün olduğunu kaydetti.
Görselde görülen Erenköy- Karpaz Belediyesi çöp toplama alanından sürekli yükselen beyaz dumanların; sanılanın aksine insanlar tarafından yakılmadığını; çöp yığınlarında oluşan metan gazının oksijenle temas etmesiyle yanıcı bir gaz haline geldiğini ifade etti.
Metan gazı, organik atıkların çürümesiyle oluşan bir gazdır ve çöplerle sıkı bir ilişkisi vardır. Çöplerdeki organik maddeler, mikroorganizmalar tarafından parçalanırken metan gazı da ortaya çıkar. Çöplerdeki organik maddelerin çürümesi sonucu oluşan metan gazı, çöp depolama alanları ve çevre üzerinde önemli etkilere sahiptir. Bu nedenle, çöp yönetimi süreçlerinde metan gazının kontrol altında tutulması canlı hayatı için de önem arz eder.
Özellikle yaz aylarında çöp yığınlarının içindeki gazların birikmesi ve sürekli olarak üretilmesi, yangın riskini artırır.Bundan dolayıdır ki ülkemizde çöp alanlarındaki yangınlar yaz aylarında daha çok gerçekleşmektedir.
Bu konuda çözüm olarak, geri dönüşüme daha fazla malzeme kazandırmak ve “refilll” uygulamasını destekleyecek pazarın olması önemlidir. Çöplerde bulunan atıkların toprağa gömülmesi sürdürülebilir bir yöntem değildir. Bunun yerine;metaller, plastikler gibi geri dönüştürülebilir materyallerin belediyeler tarafından hurda olarak satılması ve belediyelerin döner sermayelerine katkı sağlaması önerilir. Bu sayede daha fazla çöp geri dönüşüme kazandırılabilir. Doğaya atılacak çöp miktarı azalmış olacak, böylelikle; hava kirliliği, yeraltı su kirliliği, toprak kirliliği gibi başlıca kirliliklerin azalmasına başlangıç teşkil edecektir.
Çöp yığınları içinde bulunan organik ve inorganik atıklar, bakteriler tarafından parçalanırken çeşitli kimyasal reaksiyonlara yol açar. Bu reaksiyonlar sonucunda oluşan gazlar ve kimyasal bileşikler, atmosferle temas ederek asit yağmurlarının oluşumuna katkıda bulunabilir. Özellikle çöp depolama alanlarında biriken organik maddelerin çürümesiyle açığa çıkan gazlar, asit yağmurlarının oluşumunda etkili olur.
İklim krizinin tüm dünyamızı ele aldığı bu dönemde, fosil yakıtlardan çıkan sera gazlarının neden olduğu asit yağmurları ile ilgili, bizim ülkemizde ciddi bir durum öngörmediğini, ancak bununla ilgili de herhangi bir çalışmanın henüz yapılmadığının üzerine dikkat çekti.
Sera gazlarının azaltılması için bazı ülkelerde kullanılan GREEN CITY TREE panoları, yeşil alanları artırmak ve hava kirliliğini azaltmak amacıyla önemli bir adım olarak görülüyor. Bu panolar özel yosunlardan yapılmış olup, 275 ağaca eşdeğer fosil yakıt emilimini sağlıyor. Ancak, 25 bin dolarlık üretim maliyeti nedeniyle yüksek bir bütçeye ihtiyaç duyulmaktadır. Üstelik, kesilen ağaçları ve azaltılan yeşil alanları telafi edecek, ormanların yerine geçebilecek bir ürün olmaması nedeniyle, ülkemize uygun bir çözüm olmadığı kanaatine varılmıştır.
Yeşil alanların azaldığı ve beton alanların çoğunlukta olduğu bölgelerde, bu panolar geçici bir çözüm olarak görülebilir. İnsanların yoğun olarak yaşadığı bölgelerde hava kirliliğini azaltmak ve sürdürülebilirliği artırmak için bu tür çözümler önemli bir rol oynayabilir. Ancak, uzun vadeli çözümler için doğal yeşil alanların korunması ve artırılması, daha etkili bir strateji olarak değerlendirilmelidir. Bu nedenle, GREEN CITY TREE panoları gibi teknolojik çözümlerin yanı sıra, doğal çevreye verilen önemin de artırılması gerekmektedir.
‘’Yeşil Liseden Çağırı: Erenköy Lisesi Doğanın Genç Savunucuları olarak, Refillkl devrimine hazırız!’’
Refilll, tüketicilerin kullanılan ambalajlarını tekrar doldurarak kullanmalarını sağlayan bir uygulamadır. Bu sayede ambalaj atıklarının azaltılması ve çevre dostu bir tüketim alışkanlığını teşvik edebiliriz. Refilll uygulaması özellikle Batı ülkelerinde yaygın olarak kullanılmaktadır.
Ülkece yapmamız gerekenlein başında; ilk adım olarak, çevre dostu uygulamaların ve geri dönüşümün önemini anlatan bilgilendirici çalışmalar yapmak gereklidir. Böylece insanların refilll uygulamasına geçme konusunda motive olmalarını sağlanabilir.
Refill Ürünleri Sunma: Eğer bir işletmeyseniz, müşterilere refilll (dolum) seçeneği sunabilinmelidir. Örneğin ilk etapta sıklıkla kullanılan; sabun, şampuan, deterjan gibi ürünleri müşterilerin kendi şişelerine doldurmalarına özendirecek uygulamalarla başlanabilir. Refilll uygulamasının diğer bir avantajı da ürünlerin ambalajı ürünlerine göre daha ucuz olması olacaktır.
500 ml 789 TL iken, 390 TL olan ambalajlı fiyat 904 TL. (Kaynak: https://www.trendyol.com/vichy-dercos-y-s4826?sst=PRICE_BY_ASC&pi=5)
Dolum İstasyonları Kurma: Refill uygulamasını desteklemek için dolum istasyonlar veya mağazalar kurabilirsiniz. Bu istasyonlarda müşterileriniz ürünlerini doldurabilir ve ambalaj atıklarını azaltabilirler.
Bir dolum mağazasının web sitesi (Kaynak: https://refillism.com/collections/in-store-refills-home-body)
Ürün Ambalajlarını Yeniden Kullanım Odaklı Ürünlerin Ülkeye Girişine İzin Verecek Yasal Düzenlemelerin Yapılması: Ürün ambalajlarının yeniden kullanımı destekleyecek şekilde tasarlanana amlajların ülkemize girişine,izin verilecek yasal düzenlemelerin yapılması da atık üretimini azaltacaktır.
Kampanyalar Düzenleme: Refill uygulamasını teşvik etmek için çevrimiçi ve çevrimdışı kampanyalar düzenleyebilirsiniz. Bu kampanyalarla müşteriler refill kullanmaya teşvik edebilebilir. Örneğin ayni dolum istasyonundan en fazla dolum yapana ayda 2 kez dilediği ürünü ücretsiz doldurmagibi.
Eğitim ve Bilgilendirme: Refill uygulamasının faydaları ve nasıl kullanılacağı konusunda bu ürünlerin ticaretini yapan kişi/firma ve müşterilerin eğitilmesi ve bilgilendirilmesiönemlidir. Bunun için broşürler, sosyal medya paylaşımları, eğitim videoları, kitle toplantıları gibi araçlardan faydalanılabilir
İş Birlikleri Kurma: Diğer işletmeler, belediyeler, çevre kuruluşları ve sivil toplum örgütleri ile iş birlikleri yaparak refill uygulamasının yaygınlaştırılmasına destek olmalıdırlar.
Refill uygulamasına geçmek için bu adımları takip ederek, çevre dostu ve sürdürülebilir bir yaklaşımı benimseyebilir ve müşterilerin de bu konuda aktif rol almasını sağlanabilir.
Sonuç olarak, çöp yönetimi süreçlerinde çevresel etkilerin göz önünde bulundurulması ve sürdürülebilir çöp yönetimi yaklaşımlarının benimsenmesi, asit yağmurları ve sera gazları gibi çevresel sorunların azaltılmasına yardımcı olabilir. Bu bağlamda, çevre dostu çöp yönetimi uygulamalarının yaygınlaştırılması ve toplumsal bilinçlenmenin artırılması, ve TEK BİR DÜNYAMIZ olduğundan yola çıkarak artık RADİKAL alternatiflerin hayata geçirilmesi önemlidir.
Sorumlu Öğretmen: Sevilay Gündeş
Sorumlu Öğrenciler: Merve Çetinkaya, Cemile Antel, Ela Naz Gündeş, Hatice Tulga, Doğukan Tanil
